زن و شوهرها برای بچهدار شدن و یا نشدن، دلایل خاص خودشان را دارند. گرچه در نگاه اول گمان میشود اصلیترین دلیل اجتناب از فرزندآوری بحرانهای اقتصادی و نگرانی از فقر است اما امروز چه در سطح جهانی و چه در ایران دلایل عجیب و غریبی برای این موضوع پیدا شده است.
عدهای فرَزندآوری در شرایط موجود را غیر اخلاقی میدانند، میگویند دنیای امروز کثیف و نامرد است پس چرا یک موجود دیگر بزاییم و او را در این دریای قاتل، به بدبختی بکشانیم!
عدهای دیگر در حمایت از محیط زیست توصیه میکنند فرزندآوری را متوقف کنید؛ ظرفیت دنیا تکمیل شده است و منابع آن در حال اتمام است پس موجودات بلعنده جدیدی به این کره خاکی اضافه نکنیم!
یعنی انسان اضافه ممنوع! بعضی هم به ایدئولوژیهای انسان گریزانه رسیدهاند؛ اساساً انسان را انگل محیط میدانند و هر انسان جدید را باعث ستم به انسانهای دیگر میدانند پس هرچه انسانها کمتر باشند ضرر و زیان کمتر است.
اما برخی، دلایل فرهنگی و اجتماعی برای فرزند نیاوری خود اقامه میکنند. آنها اساساً مادری را برای زنان نقش طبیعی نمیدانند و هرگونه فرزندآوری برای یک زن را نوعی تحمیل و غیر طبیعی میدانند. پس تعداد بچه زیاد را یک جنایت میدانند.
امروز صفحات و کتابهای بسیاری دیده میشود که از تأسفهای مادرانه برای زنانی که چند فرزند آوردهاند، پر شده است؛ مدافعان این ایده میگویند چند فرزندی، مادران را از زن بودن خود خارج کرده و حقوقشان را پایمال میکند.
نوعی اندیشه خودمحوری هم بین زنان و مردان رایج شده که گمان میکنند زنها با فرزندآوری مسیر پیشرفت شان کاملاً مسدود میشود و دیگر هرگز نمیتوانند به رؤیاهایشان برسند؛ و مردانی هستند که عمیقاً باور دارند بچهدار شدن با سبک زندگی آدمهای سرشلوغ و موفق، کاملاً در تعارض است؛ بچهها برنامههای پیشرفت را با خطر روبرو میکنند و اجازه نمیدهند مردها به نقشههایشان برسند.
تبلیغات وسیعی پیدا و پنهان علیه بچهدار شدن در جریان است که با قیافهای حق به جانب هر روز مغز و روان ما را میجود؛ گرچه بسیاری از این دلایلِ عجیب، خود را پشت دلایل اقتصادی قایم کردهاند اما واقعیت آن است که همین دلایل غیر اقتصادی حکمران سبک زندگی شده است.
امروز با قشری از به ظاهر نخبگان غیر متأهل روبروییم که هرگز قصد ازدواج و یا فرزند آوری ندارند و یا زنها و مردهایی که هر دو شاغلاند اماابداً قصدی برای بچهدار شدن ندارند آنهم صرفاً به خاطر ترسهای اقتصادی؛ یعنی زندگیهای دو درآمدی اما بدون بچه!
بحران جمعیت گریبان ما را گرفته است، ایدهها و طرحهای بسیاری برای تشویق به فرزندآوری پیشبینی میشود اما عموم این ایدهها به دلیل عدم توجه به دلایل پنهان به توفیقی نمیرسد؛ و صدالبته عموم دلایل ذکر شده، پاسخهای درخور و حتی سادهای دارد.
زمان زیادی برای ترمیم پنجره جمعیتی کشور در اختیار نیست، پس باید رویههای زندگی را بهصورت دستهجمعی اصلاح کنیم.