پديده يادگارنويسی بر بناهای تاريخی، نوعی انحراف اجتماعی به نام ونداليسم فرهنگی است كه آسيب های فراوانی به آثار تاريخی وارد میكند.
به گزارش پایگاه خبری پیام کاشان، آثار تاریخی قدمت، تاریخ و تمدن هر سرزمین و هویت فرهنگی هر ملتی است زیرا پشتوانهای است برای معرفی هویت ملی که باعث تقویت غرور ملی، مذهبی و افتخارات عمومی میشود بنابراین حفظ و حراست از آنها امری ضروری است و نسلهای مختلف باید از میراث خود حفظ و نگهداری کنند.
با ورود به جوامع جدید و نداشتن آثار تاریخی با ارزش همچون گذشته متاسفانه شاهد بیمهریهایی نسبت به این آثار هستیم زیرا برخی افراد بطور عمد به تخریب و نابودی هر آنچه زیبا و متعلق به همگان است، میپردازند در اصطلاح جامعهشناسی به این گونه افراد وندال گفته میشود.
وندالیسم یکی از آسیبهای اجتماعی جوامع امروزی است که بیشتر در جوامع شهری بروز میکند و به معنای تخریب کنترل نشده اشیاء فرهنگی با ارزش، آثار ملی و اموال عمومی است که در زمره ناهنجاری های اجتماعی و بزهکاری محسوب می شود.
ریشه این اصطلاح قومی به نام «وندال» از نژاد ژرمن، اسلاو بودند که در قرن ۱۶ میلادی در اروپا می زیسته اند. آنها به همه جا حمله میکردند و هرچه می دیدند تخریب میکردند. قوم وندال قرن هاست که منقرض شده است اما واژه وندالیسم در ادبیات اجتماعی جهان ماندگار شد زیرا روحیه قوم ویرانگرایانه وندال سبب گردیده است که در مباحث آسیب شناسی کلیه رفتارهای بزهکارانه که به منظور تخریب آگاهانه اموال و متعلقات عمومی و نیز تخریب آثار هنری و دشمنی با علم و صنعت و آثار تمدن صورت میگیرد به گونهای به وندالیسم شود.
ميل به دیده شدن و جاودانگی بهطور طبيعی در همه افراد وجود دارد و نمیتوان کسی را يافت که رويای ماندگاری نام خود را در تاريخ نداشته باشد. اضافه کردن هر نوشتهای که در اصل اثر تاريخی، تغيير ايجاد کند و موجب غيرطبيعی شدن اثر شود، رفتاری مخرب تلقی میشود.
براساس ماده 558 قانون مجازات اسلامی هر شخصی به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطهها و مجموعههای فرهنگی- تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است یا تزئینات، ملحقات، تاسیسات، اشیا و لوازم و خطوط و نقوش منصوب یا موجود در اماکن مذکور که مستقلا نیز واجد حیثیت فرهنگی- تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد، علاوه بر جبران خسارات وارده، به حبس از یک الی 10 سال محکوم میشود.
گزارش میدانی خبرنگار پایگاه خبری پیام کاشان نشان میدهد برخی افراد با بازدید از بناهای تاریخی کاشان که قدمت بسیار زیادی دارند با وجود نصب تابلو عدم یادگاری نویسی شاهد تخریب و یادگارنویسی روی آثار تاریخی هستیم که فرد دچار حس عدم تعلق به جامعه شده و از بدنه بناهای تاریخی برای رساندن پیام خود به جامعه استفاده میکند.
یکی از گردشگران در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری پیام کاشان با اشاره به اینکه باید آگاهسازی به جوانان صورت بگیرد، اظهار داشت: یادگاری نویسی در نقاط مختلف بناهای تاریخی نشانه عدم آگاهی افراد است و مردم باید به فردی که این کار را انجام میدهد تذکر بدهند و بیتوجه از کنار آن عبور نکنند.
وی بیان کرد: یادگاری که کنار این گچبری زیبا برجای مانده است موجب از بین رفتن زیبایی چنین اثر هنری میشود و باید از چنین آثاری مراقبت کرد.
افزایش تعلق خاطر شهروندان به فرهنگ و تمدن امری ضروری است
وحید بخشی کارشناس فرهنگی دیوار نویسی را از جدیترین عوامل تخریب آثار تاریخی دانست و اذعان داشت: تخریب اموال عمومی و نابودی آثار هنری در سطح نسبتا گسترده مطرح است و ارگانها، سازمانها و ملت باید هزینه مادی و معنوی بسیار زیادی را برای این تخریبها پرداخت نماید.
وحید بخشی راهکار اصلی کمک به مشکل وندالیسم را تقویت هویت ملی و افزایش تعلق خاطر به فرهنگ و تمدن دانست و خاطرنشان کرد: معرفی میراث فرهنگی به عنوان یادگاران با ارزش تاریخی و ملی اهمیت دارد بنابراین باید از وسایل ارتباط جمعی در این زمینه استفاده کرد و میتوان با ساخت فیلم و انیمیشن یا نمایش با مضامین خرابکاری و نهی آن که مورد پسند کودکان باشد آن را نهادینه کرد.
وی افزود: گرایش اصلی به وندالیسم اغلب ریشههای اکتسابی دارد. شرایط اجتماعی، سطح اقتصادی، عدم برخورداری از شرایط مناسب و مساعد زیستی در شهرها، شکاف و اختلاف طبقاتی و امور مشابه تشدید کننده این موضوع هستند.