|
|
|
مشروح
خبر |
|
|
یکشنبه 6 مرداد 1392 - 3 : 15 |
نویسنده : پورتال خبری کاشان م . م |
کد خبر : 7429 |
20552 بازدید |
|
|
محمد اوسط یادگار مولا علي (ع) در جوشقان استرك
نوشته شیخ میثم یوسفی ، وبلاگ myney.blogfa.com/post-3.aspx
|
|
|
نگاه به تاریخ و بررسی دقیق زندگی و سیره اهل بیت(ع) در دفع و رفع سؤالات و شبهات پیرامون آنها کمک شایانی به انسان مینماید. تحقیق در زندگی و امور روزمره آنها نشان میدهد که آنها نیز مانند سایر مردم، از یک زندگی عادی و معمولی برخوردار بوده و از تجملات و رفتارهای ملوکانه به دور بودهاند. ازدواج و زندگی زناشویی آنها نیز مانند سایر مردم و البته بر طبق موازین شرعی بوده است. در این مقاله به بررسی ازدواج امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع) باامامۀ که نوه رسول خدا (ص) بوده است میپردازیم تا بتوانیم پاسخگوی برخی شبهات در این زمینه باشیم. آنچه در تاریخ مسلّم است در زمان حیات حضرت فاطمه (س) آن حضرت با هیچ زن دیگری ازدواج نکردهاند کمااینکه پیامبر بزرگوار اسلام نیز در زمان حیات حضرت خدیجه (س) با هیچ زن دیگری ازدواج نکردهاند. در کتابهای مختلف شیعه حدیثی و تاریخی از جمله بحارالانوار ذکر شده است که حضرت فاطمه (س) در آخرین روزهای عمرشان، حضرت علی (ع) را فرا میخوانند و به ایشان وصیت میکنند که اولین وصیت ایشان، ازدواج آن حضرت با امامه است؛ و حضرت زهرا (س) علت این وصیت را این گونه بیان میکند که «لانها تکون لولدی مثلی؛ او برای فرزندان من مثل خود من است». به همین جهت از امیرالمؤمنین علی (ع) نقل شده که ایشان فرمودند: 4 چیز است که من نمیتوانم آنها را ترک کنم: اول ازدواج با امامه به خاطر وصیت فاطمه (س)،... .[1] به هر حال میتوان گفت که ازدواج حضرت علی (ع) با امامه یکی از متواترات و مسلمات تاریخی است که با مراجعه به کتابهای تاریخی و حدیثی واضح و عیان میگردد. نکتهای که در اینجا باید بررسی شود این است که امامه کیست؟ آیا او نوه دختری رسول خدا (ص) است؟ آیا پیامبر اسلام (ص) غیر از حضرت زهرا (س) فرزندی داشتهاند؟ امامه کیست؟ پدرش ابوالعاص ابن الربیع بن عبد العزی بن عبد شمس بن عبد مناف است. مادر ابوالعاص هاله نام دارد که دختر خویلد است. بنابراین ابوالعاص خواهرزاده حضرت خدیجه (س) میباشد.[2] مادر امامه، زینب نام دارد. برخی او را فرزند اول رسول خدا (ص) و برخی او را بزرگترین دختر ایشان میدانند.[3] ازدواج ابوالعاص با زینب، به درخواست حضرت خدیجه(س) بوده که پیامبر نیز مخالف نبودهاند. زیرا حضرت خدیجه (س) ابوالعاص را مانند فرزند خود دوست میداشتهاند. ازدواج آنها قبل از بعثت صورت میگیرد.[4] بعد از بعثت رسول خدا (ص)، حضرت خدیجه (س) و فرزندانش به پیامبر اسلام ایمان میآورند؛ اما ابوالعاص بر شرک خود باقی میماند. دشمنان اسلام تلاش میکنند تا بین او و همسرش زینب جدایی و طلاق به وجود آورند؛ اما ابوالعاص قبول نمیکند.[5] پس از هجرت رسول گرامی اسلام به مدینه، ابوالعاص در جنگ بدر به همراه مشرکان شرکت میکند و به اسارت مسلمانان در میآید. اهل مکه برای آزادسازی اسراء حاضر میشوند فدیه بپردازند که زینب نیز برای آزادسازی همسرش مقداری پول همراه با گردبندی را ـ که در شب زفافش حضرت خدیجه (س) به او بخشیده بودـ به عنوان فدیه میپردازد. هنگامی که رسول خدا (ص) آن گردبند را میبیند بسیار متأثر میشوند و ابوالعاص را آزاد میکنند و گردبند را نیز به زینب باز میگردانند و از ابوالعاص پیمان میگیرد که زینب را رها کند و به مدینه بفرستد. ابوالعاص نیز چنین میکند و زینب را به نزد پدرش رسول خدا (ص) در مدینه میفرستد.[6] کمی قبل از فتح مکه ابوالعاص مسلمان میشود و به نزد رسول خدا (ص) در مدینه میآید و پیامبر او را مجدداً به عقد زینب در میآورد.[7] حاصل ازدواج زینب با ابوالعاص یک پسر و یک دختر بوده به نامهای علی و امامه. علی در کودکی از دنیا میرود اما امامه زنده میماند.[8] مورخین بسیاری از شیعه و سنی نقل میکنند که پیامبر اکرم (ص) امامه را بسیار دوست میداشت به طوری که گاهی در هنگام نماز امامه را بر دوش خود میگذاشت.[9] ابن حجر عسقلانی در کتاب خود چند مورد از مهربانیهای پیامبر (ص) نسبت به این دختر را ذکر کرده و بیان میکند که پیامبر چند هدیه گرانبها را که به ایشان داده شده بود به امامه بخشید.[10] با توجه به این موارد باید گفت اینکه برخی گفتهاند که زینب دختر رسول خدا (ص) فرزندی نداشته است، کلامی باطل است و شاید منظورشان این بوده که نسل حضرت محمد(ص) تنها از حضرت فاطمه (س) باقی مانده است نه از فرزندان دیگر ایشان. بهر حال بعد از شهادت حضرت زهرا (س) و بنابر وصیت ایشان، امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) با امامه ازدواج میکنند و امامه تا زمان شهادت حضرت علی (ع) در کنار ایشان میماند. نویسندگان مختلفی مثل «ابن عبدالبر» و «ابن حجر عسقلانی» مینویسند: هنگامی که امیرالمؤمنین علی (ع) در بستر شهادت قرار گرفت به امامه فرمودند:«انی لا آمن ان یخطبک هذا الطاغیة بعد موتی» یعنی؛ به درستی که من اطمینان به عدم مکر و حیله این طغیانگر ـ معاویه ـ ندارم که بعد از من از تو خواستگاری کند و تو با او ازدواج کنی. پس اگر خواستی بعد از من ازدواج کنی، من به مغیره بن نوفل ـ که از یاران و دوستان حضرت علی(ع) بوده است ـ راضی هستم که تو با او ازدواج کنی. و حتی ذکر کردهاند که امیرالمؤمنین به مغیره بن نوفل امر کرد که بعد از من با امامه ازدواج کن. بعد از شهادت حضرت علی (ع)، معاویه مروان را دستور داد که امامه را برای او خواستگاری کند و 100 هزار دینار نیز به او بدهد. مروان نیز چنین کرد. آنگاه امامه به مغیره بن نوفل خبر داد و مغیره نیز از امام حسن (ع) او را خواستگاری نمود و امام حسن (ع) امامه را به عقد مغیره در آورد تا آخر عمر در عقد مغیره باقی ماند.[11] میتوان گفت هدف معاویه از درخواست ازدواج با امامه، مشروعیت دادن به حکومت ناپاکش بوده است؛ زیرا امامه نوه رسول خداست و ازدواج با او برای معاویه باعث نزدیک شدن او به خاندان رسالت و تثبیت حکومتش در شام میشده است. حضرت علی(ع) نیز برای جلوگیری از این امر، به امامه سفارش میکند که با مغیره بن نوفل ازدواج کند. نکته دیگری که در پایان به آن اشاره میکنیم این است که آیا حضرت علی (ع) از امامه دارای فرزندی بوده یا خیر ؟ این مطلب مورد اختلاف بین مورخین است. ابن عبدالبر و ابن حجر در کتابهای خود بیان میکنند که قول ضعیفی هست که امامه نه از حضرت علی (ع) فرزندی داشته و نه از مغیره.[12] ابن بطریق نیز در ذکر فرزندان حضرت علی (ع) از امامه فرزندی را برای آن حضرت قائل نمیشود.[13] اما بسیاری از مورخین تصریح کردهاند که امامه از حضرت علی (ع) فرزندی داشته به نام محمد اوسط مثل ابن ابی الفتح الاربلی، طبری، ابن اثیر، ابن کثیر، مقریزی، ابن شهرآشوب، سید محسن امین، ابن الجوزی، ابوالفداء و شیخ علی نمازی شاهرودی.[14] برخی فرزند امامه را محمد اصغر میدانند مثل مقریزی در کتاب"الفاظ الحنفاء باخبار الائمه الفاطمیین الخلفاء" و یعقوبی.[15] در کتاب اعیان الشیعه بیان شده که شیخ مفید (ره) محمد اوسط را فرزند امامه ذکر نکرده است.[16] در حالی که علامه مجلسی در بحار به نقل از ابن شهرآشوب مینویسد: شیخ مفید در کتاب «الارشاد» مادر محمد اوسط را امامه میداند.[17] درباره زندگانی محمد اوسط، اطلاعات زیادی وجود ندارد. برخی او را جزء شهدای کربلا میدانند. به نظر میرسد بعد از درخواست ازدواج معاویه از امامه و رد این درخواست، معاویه برای آنکه بتواند امامه را تحت فشار قرار داده تا با ازدواج با او راضی شود، محمد اوسط را تحت تعقیب قرار میدهد. محمداوسط نیز مدینه را ترک کرده به سمت ایران حرکت میکند. منطقه کاشان ـ که از همان ابتدا جزء محبان امیرالمومنین علی(ع) بودهاندـ میتوانست مکان امنی برای محمد اوسط باشد. اما جاسوسان معاویه، محمد اوسط را تعقیب و در حوالی کاشان او را مییابند و به دستور معاویه او را به شهادت میرسانند. بر اساس اين تحقيق و پژوهش ، زيارتگاه و مدفن اين امامزاده در جوشقان استرك كاشان است ؛ حاج سید احمد متولی که متولی حرم این امامزاده است بیان میکند که در شجرهنامه این امامزاده ـ که هم اکنون مفقود شده است ـ این مطلب آمده است که معاویه دستور تعقیب و کشتن محمد اوسط را داده است.[18]
بقعه امامزاده محمد اوسط مربوط به دوره صفوی - دوره زند است و در شهرستان کاشان، روستای جوشقان استرک واقع شده و این اثر در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۵۵ با شمارهٔ ثبت ۱۳۵۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.-
------------------------------------------------------------------------------- [1]. بحار الانوار، ج 43، ص 191، باب 7. [2]. اعلام الوری، ص 139. [3]. رجوع کنید: بحارالانوار، ج22، ص 167. [4]. رجوع به کتابهای البدایه و النهایه 3/379، السیره النبویه لابن هشام 2/478، السیره النبویه لابن کثیر 2/490 بحارالانوار 19/348، تاریخ طبری 2/163. [5]. رجوع به کتابهای البدایه و النهایه 3/379، السیره النبویه لابن هشام 2/478، السیره النبویه لابن کثیر 2/490 بحارالانوار 19/348، تاریخ طبری 2/163. [6]. رجوع به کتابهای البدایه و النهایه 3/379، السیره النبویه لابن هشام 2/478، السیره النبویه لابن کثیر 2/490 بحارالانوار 19/348، تاریخ طبری 2/163. [7] السیره النبویه لابن کثیر، 4/581، السیره النبویه لابن هشام 2/483/482، البدایه و النهایه 3/402/401. [8]. السیره النبویه لابن کثیر، 4/581، البدایه و النهایه، 5/314، الاستیصاب 4/1788. [9]. السیره النبویه لابن کثیر، 4/581، البدایه و النهایه، 5/314، الاستیصاب 4/1788. [10]. الاصابه فی معرفه الصحابه، 8/24، الوافی بالوفیات 9/216، الاستیصاب 4/1788. [11]. الاستیصاب فی معرفه الاصحاب 4/1788 و الاصابه فی معرفه الصحابه 8/24. [12]. همان. [13]. العهده 30 و رجوع کنید به کتاب «الوافی بالوفیات» 1/79. [14]. کشف الغمه 1/442. تاریخ طبری 4/119، الکامل فی التاریخ 2/105، البدایه و النهایه 7/367. امتاع الاسماع 5/367. المناقب 3/304. اعیان الشیعه 1/326، المنتظم 2/90، المختصر فی اخبار البشر 1/125. مستدرک سفینه البحار 4/318. [15]. الفاظ الحنفاء باخبار الائمه الفاطیین الخلفاء1/1. تاریخ یعقوبی 2/284. [16]. اعیان الشیعه 1/326. [17]. بحارالانوار، 42/92.
|
|
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی پورتال خبری کاشان اینجا کلیک کنید.
|
امانت داری و اخلاق مداری استفاده از این خبر فقط با ذکر منبع "پورتال خبری كاشان" مجاز است. |
|
|
|
|
|
|
|