شنبه 10 بهمن 1388 - 2 : 0

نویسنده : پورتال خبری کاشان م . م

کد خبر : 2389

15873 بازدید

  14 صفر
روز بزرگداشت مولی محسن فیض کاشانی

... ملاصدرا ، دو دختر عالمه خود را به همسرى دو شاگرد خویش درآورد و آن دو داماد و شاگرد خود را به «فیض» و «فیّاض» لقب داد ...

امروز روز نکوداشت فقیه فرزانه و عارف ربّانى مولی محسن فیض کاشانی است .
محمد محسن ، معروف به مولی محسن فیض کاشانى  424 سال پیش در چنین روزی در چهاردهم ماه صفر 1007 ق. در خاندان علم و ادب و عرفان در کاشان دیده به جهان گشود .
پدر وى شاه مرتضی مردى فقیه، متکلّم ، ادیب و مفسر بود و در کاشان حوزه درس داشت .
مادر فیض زهرا خاتون ، بانوى عالم و شاعر ، دختر ضیاء العرفاء رازى - از عالمان بزرگ رى – بود . جد مرحوم فیض هم ، تاج الدین شاه، عالم ،عارف ، شاعر و از نامداران دوران خویش در کاشان بوده است.
مولى محسن فیض کاشانى ، در سن دو سالگى پدر را از دست داد ؛ از این رو، دایى و عمویش ، تعلیم و تربیت وى را عهده دار شدند. او مقدمات علوم دینى را تا سن بلوغ در کاشان نزد عمو و دایى خویش فرا گرفت .
فیض کاشانى (ره) در سن بیست سالگى براى ادامه تحصیل به اصفهان کوچ کرد و در آن جا از محضر جمعى از بزرگان علوم گوناگون از جمله ریاضى را فرا گرفت . وى سپس براى فراگیرى دانش حدیث و رجال شناسى ، رهسپار شیراز شد و از دانش فقیه نامدار « سید ماجد صادقى بحرانى » بهره ها گرفت و در زمینه فقه و احکام عملى به مقام اجتهاد نایل شد .
مرحوم فیض دوباره از شیراز به اصفهان هجرت کرد  و از محضر « شیخ بهاء الدین عاملى » نیز اجازه روایت حدیث گرفت و سپس به حج و زیارت عتبات عالیات رفت و در همین سفر از مرحوم « شیخ محمد بن شیخ حسن عاملى » نیز اجازه نقل حدیث گرفت .
فیض کاشانى پس از مراجعت از مکّه به دیگر شهرهاى ایران سفر کرد و از دانشمندان آن شهرها نیز بهره ها جست ؛ زمانى که ملا صدراى شیرازى در کهک قم اقامت گزید ، مولی محسن فیض کاشانى و ملا عبد الرزاق لاهیجى ( فیاض ) ، نزد وى رفتند و در هشت سال مونس تنهایى او بودند و در مصاحبت هاى دائمى ، کمال استفاده معنوى را از او بردند.
در این دوران ملاصدرا ، دو دختر عالمه خود را به همسرى دو شاگرد خویش درآورد و آن دو داماد و شاگرد خود را به «فیض» و «فیّاض» لقب داد.
هنگامى که حاکم شیراز از ملاصدرا، تقاضاى مراجعت به آن دیار را نمود، فیض نیز به درخواست استاد و پدر همسر خویش ، همراه وى آهنگ شیراز کرد و دو سال در آن جا ماند . بعد از این مدت وى به کاشان بازگشت و به تدریس، تعلیم، تبلیغ، تألیف و تصنیف مشغول شد و گاه در قمصر یا کاشان، با جمعى از دوستان ، نماز جمعه اقامه مى نمود .
شماری از شاگردان محفل علمى فیض که هر کدام سرآمد دوران و استادان عصر خویش شدند عبارتند از 1- ملا محمد باقر مجلسى، مؤلف بحار الانوار؛ 2- سید نعمت الله جزائرى؛ 3- قاضى سعید قمى؛ 4- ملا محمد صادق خضرى؛ 5- شمس الدین قمى؛ 6- محمد محسن عرفان شیرازى؛ 7- عَلَم الهدى؛ فرزند فیض که داراى آثار علمى فراوان مى باشد؛ 8- معین الدین، فرزند دیگر فیض که او نیز در فقه و حدیث متبحّر و دارایى تألیفاتى است؛ 9- محمد مؤمن، برادر فیض از فقیهان و مدرسان.
فیض کاشانى عمر پربار خویش را صرف تعلیم ، تربیت و تألیف کرد. وى ، نوشتن کتاب و رساله را از 18 سالگى آغاز نمود و در  65 سال حدود  200 جلد اثر ماندگار ، در معارف و علوم و فنون گوناگون تألیف کرد که از جمله آن   تفسیر صافى - تفسیر الاصفى-  الوافى- معتصم الشیعه؛- الشافى- عوامل در نحو - منهاج النجات- . النوادر- مفاتیح الشرایع- التطهیر- المحجّة البیضاء- قرة العیون- الشهاب الثاقب- زاد السالک  است .
تبحر مولی محسن فیض در سرودن اشعار فارسى و عربى نیز در آثار وى فراوان به چشم مى خورد ؛ وى به پیروى از استادان خویش ملاصدرا ، میرداماد و شیخ بهایى ، رباعیات ، غزلیات ، قصاید و مثنوى هایى دارد .
این فقیه وارسته و این عالم کامل در 22 ربيع الثاني 1091 قمري در 84 سالگی دارفانی را وداع گفت و پیکر او در زمینی که بعدها به قبرستان فیض معروف شد به خاک سپرده شد .
مقبره کرامات از زمان رحلت فیض تا كنون زیارتگاه اهالی و مسافران کاشان است.  مزار او هیچ قبه و بارگاهی ندارد زیرا فیض خود وصیت کرد مرقدش را از صورت معمول خارج نسازند و بر روی آن قبه و بارگاه بنا نكنند .