جمعه 9 بهمن 1388 - 40 : 18

نویسنده : پورتال خبری کاشان م . م

کد خبر : 2158

9145 بازدید

  محرم و مداحان کاشان

گپ و گفتی با مسئول کانون مداحان کاشان

هر سال چند روز به آغاز محرم ، خیابان ها و معابر کاشان از اعلامیه ها و بنرهای هیئات مذهبی پر می شود .

در این اعلامیه ها ،  زمان و مکان و مدت عزاداری حضرت سیدالشهدا در حسینیه ها و مساجد به اطلاع مردم رسانده می شود .

گاه دربرخی از این اطلاعیه ها ، نام ها و عناوین سخنرانان و مداحان ، برجسته تر و متفاوت تر از سایر مطالب نوشته و چاپ می شود  به خصوص آن که اگر سخنران یا مداح مدعو آن هیئت ، غیر بومی و ساکن شهر دیگری باشد در این صورت نام آن مداح یا سخنران با پسوند شهر و موطن او درج می شود تا شاید تاکیدی باشد بر این که این مداح یا سخنران کاشانی نیست  ؟! حالا چرا ... سئوالی است که خیلی ها از خود می پرسند و این سئوال که آیا واقعا" هیئآت شهرهای دیگر هم ، مداحان کاشانی را تحویل می گیرند یا خیر ؟ کنجکاوی برای یافتن پاسخ این سئوالات مرا بر آن داشت تا با مسئول کانون مداحان کاشان گپ و گفت مفصلی داشته باشم ،  او محود حلوایی است که  خود یکی از مداحان اهل بیت در شهر ما کاشان است . سر صحبت را با این معلم بازنشسته باز کردم و او نیز پس از نام خدا با صداقت و متنانت به سئوالات من پاسخ داد . از او پرسیدم :

- مداحان اهل بیت ( البته حرفه ای ها ) در شهرستان کاشان چند نفرند ؟ حدود 60 نفر

- این عده صرفا"  مداح اهل بیت هستند ؟  ذاکران صاحب نام  کاشان در وهله اول به " مداحی اهل بیت " مفتخرند ولی مهارت آنان در اجرای  " پامنبری " باعث شهرت آنان شده و برای همین این عزیزان به مجالس ترحیم در کاشان و شهرهای اطراف دعوت می شوند .

مداحان صاحب نام کاشان بیشتر در چه رده سنی قرار دارند ؟  گروه سنی میانسال

اسم چند نفر از مداحان پیشکسوت شهر ما کاشان را به یاد دارید ؟  آقایان مشجری - ستایش – شاکری - حداد – جهانی – موبدی – کاتب – غضنفری – دیگبری – روغنی – شیرین کار - دعاخوان

چند مداح  شهره و صاحب نام دیگر کاشان را نام ببرید ؟ آقایان اخباری – متقی – منوچهریان – عسکری – فخره ای – سیدیان – شریفی – شیوا – کاشانی – شریف – صباغی – کدخدایی – هارونی و دیگر عزیزانی که نام آنها الان در خاطرم نیست .

چند نفر از مداحان پیشکسوت و نامی کاشان شاگرد پرورند و آیا آنها دوره های آموزش مداحی را برای علاقمندان برگزار می کنند یا خیر ؟ هر هفته در کاشان 13 جلسه مداحی برگزار می شود که جوانان علاقمند با شرکت در این جلسات با اجرای مداحی ،  نکته های پیشکسوتان را بصورت تجربی فرا می گیرند ولی این جلسات به منزله آموزش کلاسیک نیست و علاقمندان بیشتر به صورت تقلیدی و با شنیدن و تقلید آثار صوتی مداحان ارشد ، مداحی را فرا می گیرند .

مگر اداره تبلیغات اسلامی در این زمینه برنامه ای ندارد ؟ اداره تبلیغات پارسال دوره فشرده ای را برگزار کرد که در این دوره  ، شرکت کنندگان با  مقتل شناسی  و  نغمات مداحی تا حدودی آشنا شدند ولی در مورد آموزش دستگاه خوانی و ردیف خوانی و مجلس گرفتن و اداره کردن و سبک آفرینی و سایر اصول تخصصی مداحی در کاشان کلاس جامعی برگزار نمی شود .

مداحان کاشان اشعار مداحی و نوحه های تازه  را خود می سرایند یا شاعران به کمک آنها می آیند ؟ در کاشان حدود 50 شاعر و شماری مداح برای آل الله مدیحه و مرثیه می سرایند ،  از طرفی انجمن های ادبی قدیمی شهر می توانند مرجع مداحان شهر کاشان در این زمینه باشند ولی با وجود این ذاکران اهل بیت در کاشان به نوحه های آقای سازگار و موید مشهدی و همچنین به اشعار آقای حسان و شفق مشهدی گرایش بیشتری دارند .

آیا شما به عنوان مداحی که شعر هم می سراید ، اشعار خود را در اختیار همکاران خود قرار می دهید ؟ بشکند قدر صدف گر بی تقاضا عرضه گشت – زان صدف پنهان کند دُرّ ثمین خویش را

میانگین حق الزحمه مداحان کاشان در شبهای محرم چقدر است ؟  البته نباید نام آن را حق الزحمه گذاشت این هدیه ای است از طرف اهل بیت ، فقط می توانم بگویم مداحان کاشان با وجود داشتن مهارت های چند بعدی در مداحی ، هدیه (حق الزحمه) شان خیلی کمتر از هدیه ( حق الزحمه ) مداحان میهمانی است که در این ایام به کاشان دعوت می شوند  گرچه شایعات در زمینه پاکت هایی که به مداحان شهر داده می شود زیاد است ولی اصلا" صحت ندارد اتفاقا" هر چقدر مداحان کاشان در این زمینه تواضع بیشتری از خود نشان می دهند بیشتر مورد بی مهری برخی هیئات داخل شهر قرار می گیرند به گونه ای که  آن هیئات در سال بعد به سراغ مداحان غیر بومی می روند .

آیا حقیقت دارد برخی هیئات به مداحان غیربومی و میهمان ، حق الزحمه های کلان پرداخت می کنند ؟ اگر چنین باشد به نظر من صورت خوشی ندارد چون مداحی برای اهل بیت قراردادی نیست هر چه هست عشق است و شور و ارادت به این خاندان و  به قول خواجه حافظ شیرازی  « تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن – که خواجه خود روش بنده پروری داند » .

مداحان کاشان لابد توانایی اداره مراسم بزرگ هیئات را ندارند که به عنوان "مداح اصلی " دعوت نمی شوند  ؟ اگر توانایی شان بیشتر از مداحان غیربومی نباشد کمتر از آنها نیست ، برای برخی هیئات ،  اسم و رسم مداح خیلی مهم است ضمن این که  ضرب المثلی در شهر ما رایج است که می گویند :  « دوغ در خانه ترش است » .

شما با دعوت هیئات کاشان از مداحان غیربومی مخالفید ؟  دعوت از مداحان غیربومی به خودی خود  ایراد و اشکالی ندارد و در قدیم هم رایج بود ولی این که کدام مداح دعوت شود بسیار مهم است . متاسفانه  برخی هیئات و دسته های عزاداری در کاشان از چند سال پیش بدون تحقیق به سراغ مداحانی غیربومی می روند که این گروه از مداحان با سبک های پاپ  و رفتارهای  بزرگ منشانه و گاه نقل مطالب غیرمستند باعث دلخوری ریش سفیدان و پیرغلامان اهل بیت در هیئات معتبر و باسابقه می شوند  .

ولی جوانان عاشق سیدالشهدا باید بدانند که پیر و مراد ما حضرت امام خمینی ، رهبر معظم انقلاب و مراجع عظام تقلید ، ما را به برپایی  روضه خوانی های سنتی توصیه کرده اند از طرفی بزرگان و پیشینیان ما برای برگزاری شکوهمند مراسم عزاداری سیدالشهدا خون دلها خورده اند لذا نباید امروز به بهانه تمایل عده ای به سبک های غیرمتعارف و نامانوس مداحی ، در مراسم عزاداری سیدالشهدا خللی ایجاد شود گاه مشاهده می شود در سینه زنی های امروزی عده ای میاندار و عده ای هم تماشاچی هستند که این شایسته نیست  .  البته هیئاتی هم هستند که با دعوت از مداحان بزرگی چون استادان خورشیدی – سازگار – انسانی – رضوی – ماه رخسار- باقری قمی و ... به همشهریان محتشم کاشانی عزت و احترام می گذارند .

برای جلوگیری از رواج مداحی های پاپ در کاشان چه کار باید کرد ؟ به نظر من مسئولان فرهنگی و انتظامی و اجتماعی شهر همانطور که توانستند آیین عزاداری هیئات را در بازار ساماندهی کنند با همکاری هیئات می توانند دعوت از مداحان میهمان را دقیق تر و پذیرفتنی تر کنند .

یک مداح  چه ویژگی هایی باید داشته باشد ؟ اول داشتن تقوی و اخلاص و تواضع - دوم عشق به اهل بیت -  سوم  مطالعه و معلومات کافی و حافظه قوی -  چهارم توانمندی در اصول و فنون مداحی چون  نواحی و مراثی و چاووش خوانی و مناقب خوانی و ... - چهارم سیرت و صورت  پسندیده و ...

کلام آخر  ؟ عازم کربلا هستم و در آنجا دعاگوی بر و بچه های پورتال خبری کاشان خواهم بود ولی بدانید و آگاه باشید که   هر آن که جانب اهل وفا نگه دارد -  خداش در همه حال از بلا نگه دارد  .

ما هم آرزو می کنیم اداره تبلیغات اسلامی کاشان با همکاری هیئات بزرگ کاشان هر سال در آیینی با عنوان تکریم از پیرغلامان اهل بیت ، مداحان اصیل و پیشکسوت شهر ما کاشان را پیش چشم همشهریان تجلیل کنند تا در این راستا ، روضه خوانی سنتی سیدالشهدا ، سینه به سینه تا نسل های آینده در این شهر ادامه یابد . ان شاء الله