طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ، تمام نمایشهایی که در تالارهای تئاتر یا تالارها و فضاهای دولتی و غیردولتی به نمایش گذاشته میشود و یا به هر نحو در معرض استفاده عموم قرار میگیرد باید پروانه نمایش خود را از ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای نظارت بر نمایش دریافت کنند.
شورای نظارت بر نمایش شهرستانها متشکل از یک نفر کارشناس دارای بینش و اطلاعات اسلامی و آشنا به مسایل هنری به تأیید اداره تبلیغات اسلامی شهرستان ، دو نفر کارشناس دارای بینش سیاسی، اجتماعی و آشنا به مسایل نمایش و تئاتر و دو نفر کارشناس تئاتر است.
هنوز یک هفته از اظهار نظر سید مجتبی جدی نگذشته بود که اجرای « نمایش بینوایان » در کاشان بهانه ای شد تا نویسنده و کارگردان این نمایش هم در مصاحبه و برخی گفتگوهای خود با ابراز نارضایتی از حذف سه صحنه نمایش خود در شورای نظارت ، به شدت از این شورا انتقاد کند.
حمید آخوندنصیری گفته بود: « کاشان در حوزه نمایش ، تحت نظارت شدیدتری نسبت به شهر مذهبی قم قرار دارد و ضوابط این شورا با همه جای ایران فرق می کند. »
وی در پاسخ به نقد یکی از هنرمندان خارج از کاشان به نمایش بینوایان هم گفته بود : « بیایید کاشان و از هوای مسمومی ! که هنرمندان این خطه استشمام می کنند بهره ببرید ... »
البته عجیب نیست اگر نویسنده یا کارگردانی مثل آقای آخوندنصیری به اثرش بنازد و ببالد ؛ طبیعی است برخی هنرمندان به اثر خود چنان می نگرند که گویی امتداد جسمی آنان است و چنین حس تملکی عادی است، برای همین برخی از آنها مطلقاً نمی پذیرند کسی اثرشان را نقد کند چه رسد به اینکه یک شورای قانونی بخواهد اثر آنها را ویرایش و پیرایش کند؛ برای همین سریع برآشفته می شوند و لب به شکوه باز می کنند.
آخوندنصیری به همقطار خود می گوید : « کاش نمایش اینجانب ، بدون سانسور و ممیزی اجرا می شد »
گرچه توقع این بود که در قبال این انتقادات در آستانه برگزاری جشنواره تئاتر مهر ، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشان از کیان شورای نظارت بر نمایش این اداره دفاع کند ، اما سکوت آقای مصطفی جوادی مقدم باعث شد ، یکی از اعضای شورای نظارت بر نمایش ، باغیرمنصفانه دانستن این انتقادات ، در یادداشتی به سخنان آقای آخوندنصیری واکنش نشان دهد.
آقای عبدالرضا تولیت که سابقه خوانش بیش از 2 هزار متن نمایشی را در 7 سال اخیر در کارنامه خود به ثبت رسانده ، به عنوان کارشناس دارای بینش و اطلاعات اسلامی و آشنا به مسایل هنری با معرفی اداره تبلیغات اسلامی کاشان ، عضو شورای نظارت بر نمایش این شهرستان است .
وی با بیان اینکه مصوبات شورای نظارت بر نمایش ، مبتنی بر عقلانیت و اعتدال و خردورزی است خطاب به کارگردان بینوایان می گوید: « اگر نظرات و نقدهای منصفانه اعضای شورای نظارت در حذف برخی صحنه ها { ی نمایش بینوایان } نبود این اثر { حین اکران } به سرنوشت خانه نگین مبتلا می شد ».
تولیت در ادامه واکنش خود به آخوندنصیری یادآور شده : « شما با برداشت آزاد از رمان بینوایان با استفاده از استعاره ها و دیالگوهای زیرپوستی به نقد و استهزای روحانیت و انقلابیون و فرهنگ انقلاب پرداخته بودید که با سماحت و مهربانی اعضای شورا ، پیشنهادهایی برای اصلاح این اثر ارائه شد و اگر پیشگیری داهیانه و هوشمندانه آنان در حذف برخی صحنه های ولنگارانه و مبتذل نبود ، سرنوشت دیگری برای این نمایش رقم می خورد » .
پاسخ آقای تولیت به انتقادات صریح و بی پرده آقای آخوندنصیری باعث شد این کارگردان و هنرمندان حامی وی ، بی محابا به این عضو شورای نظارت بر نمایش شهرستان کاشان حمله کنند و با برخی تعابیر نامناسب و زشت او را غیرمتخصص و ناآشنا به هنر و ... بخوانند و بگویند : « تولیت چه کاره هنر کاشان است و ... » !
محض اطلاع این دوستان که فقط خود را هنرمند می دانند و غیرهمفکران خود را بی هنر می خوانند باید گفت ؛ آقای عبدالرضا تولیت یکی از هنرمندان صاحب نام خوشنویسی در کاشان است که رتبه های عالی و ممتاز خود را در دوران نوجوانی از انجمن خوشنویسان ایران اخذ کرده است.
وی ضمن اینکه 5 سال مسئول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کاشان بوده ؛ دوره هاي نمايش خلاق و نمايشنامه نويسي و ادبيات نمايشي و نقد و بررسي کتاب را نزد استادان گرانمايه اي نظير مجتهد و کشن فلاح و دادشکر و خانجاني و حليمي در تهران گذرانده است.
تولیت بیش از 20 سال است هنرهای تنغیمی و فنون تلاوت قرآن را تدریس می کند ؛ او کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث است و ضمن تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و دوره های ضمن خدمت برخی نهادها ، در شورای فضای مجازی کاشان نیز عضویت دارد.
او از 7 سال پیش عضو ستاد برگزاری جشنواره تئاتر مهر بوده و 6 سال است در شورای نظارت بر نمایش کاشان عضویت دارد.
اما این بار به خاطر پاسخ محترمانه و شفاف به نظر صریح و بی پرده یک کارگردان ، مورد بی مهری چند تن از هنرمندان و به تعبیري ديگر در معرض اظهارنظرها و تسویه حسابهای سیاسی قرار می گیرد.
بدون شک اگر آقای آخوندنصیری زحمات اعضای این شورا را در اظهارنظرهای خود ، خوار و خفیف نمی کرد ، آقای تولیت هرگز واکنشی نشان نمی داد.
آقای تولیت در شورای نظارت بر نمایش ، صرفاً صاحب یک رای است اما مهر سکوت خود را پس از سالها شکسته است ؛ او و همکارانش در این سالها در عین گمنامی و از خودگذشتگی ، نمایش های کاشان را برای کارگردانها پیراسته می کنند و این گمنامی قابل تحسین است.
وی و 4 عضو دیگر این شورا بر حساسیت های فرهنگی ، اجتماعی و هنری کاشان واقفند و طبق قانون ، نمایشنامه های کاشان را از این نقاط ضعف پاکسازی می کنند :
١.انکار، نفی، مخدوش کردن و یا اهانت به اصول و فروع دین مقدس اسلام
٢. اهانت به پیامبران الهی، ائمه معصومین(ع)، امام خمینی(ره)، رهبر کبیر انقلاب اسلامی و مراجع تقلید
٣.هتک حرمت ادیان رسمی شناخته شده در قانون اساسی
٤.ناامیدی نسبت به اصل نظام و انقلاب اسلامی
٥.توهین به مفاخر سیاسی، عامی و مذهبی کشور
٦.اشاعه فساد فحشا و اعمال منافی عفت عمومی
٧.اشاعه نژاد پرستی و نفی برابری انسانها و مخصوصاً تمسخر طوایف و اقوام ایرانی
٨.تضعیف وحدت ملی، منافع و امنیت ملی و مصالح جمهوری اسلامی ایران
٩.ضعف شدید هنری به لحاظ اجرا، به نحوی که ذوق و سلیقه تماشاگران را به انحطاط بکشاند
١٠. تشویق، ترغیب و ترویج یا آموزش اعتیادهای مضر و خطرناک و راههای کسب درآمد از طریق نامشروع مانند قاجاق و غیره
١١. کمک به نفوذ فرهنگی یا سیاسی یا اقتصادی بیگانگان و ضدیت با خط مشی و بینش مبنی بر حفظ استقلال کشور
١٢. ترویج و تبلیغ مرامهای گروههای محارب و غیرقانونی و فرق ضاله و همچنین دفاع از نظامهای استبدادی و استکباری
١٣. بیان کاذب وقایع اسلام و انقلاب اسلامی، به نحوی که موجب گمراهی بیننده شود
١٤. هتک حرمت قشر یا صنفی از جامعه
اعضای شورای نظارت بر نمایش کاشان بی آنکه بخواهند به حریم « سبک صاحب اثر » ورود کنند ، به تصحیح و بهبود آن اثر کمک می کنند و در عین گمنامی بر شهرت بیشتر نویسنده و کارگردان آن نمایش تاثیر می گذارند.
در واقع اولین کسی که از زحمات اعضای شورای نظارت بر نمایش ، منتفع می شود ، کارگردان است.
اغلب کارگردانان و نویسندگان دوست ندارند نمایشنامه هایشان دچار حاشیه شود ، برای همین به نظر اعضای شورای نظارت بر نمایش اعتماد و بدان تمکین می کنند ، اما گاه کارگردان یا نویسنده عامدانه و عالمانه علاقه دارد حامیان دیدگاههای مخالف خود را با استعاره ها و کنایه ها و طعنه های نمایشی و بصری از پا بیاندازد.
اعضای شورای نظارت بر نمایش به منزله چشم کارگردان در این مواقع ، مراقب صحنه ها و استعاره های لطمه زننده به حیثیت کارگردان اند و البته هرگونه اصلاح و حذف و جابجایی متن را با هماهنگی صاحب اثر و کارگردان انجام می دهند.
بنابر این گاه نویسنده و کارگردان ، حیثیت و حرمت هنری خود را باید مدیون زحمات اعضای شورای نظارت بر نمایش بداند.
آنان با سماحت پیشگی و سعه صدر ، هرگز لغزش صاحب اثر را به رخ او نمی کشد تا خدای ناکرده منجر به اصطکاک و سوء تفاهم نشود.
اعضای شورای نظارت بر نمایش بنا به مسئولیت قانونی که بر عهده دارند موظفند گاه بی اعتنا به شهرت نویسنده یا کارگردان ، تصمیمهای سختی بگیرند اما نویسندگان و کارگردانان نباید خیال کنند که اعضای این شورا در دژ محکمی سنگر گرفته اند و زره پوش نشسته اند تا هنر آنها را ذبح کنند.
بدیهی است میان صاحب اثر و ارزیاب اگر اختلاف و منازعه ای درگیرد به منیت و تحقیر و استخفاف منجر خواهد شد.
اگر اعضای شورای نظارت بر نمایش ، فروتنانه ، کارگردان را در خبرگی خویش سهیم سازند می توانند بدقلق ترین عیب جویان را به پرشورترین طرفداران بدل کنند و به نفع اعضای شورای نظارت بر نمایش است که ارتباط حرفه ای صمیمانه ای با صاحبان اثر داشته باشد ، در عین حال آنان نباید بدقلقی ها برخی کارگردانها را به دل بگیرند و از آن سو کارگردانان هم باید با بلندنظری و شرح صدر و تواضع با خادمان گمنام نمایش کاشان همکاری کنند تا زحمت و محصولشان پاکیزه تر و آراسته تر دیده شود .
به نزد من آن کس نکوخواه تست ، که گوید فلان خار در راه تست
هر آن کس که عیبش نگویند پیش ، هنر داند از جاهلی عیب خویش