Kashan Payam | پیام كاشان

صفحه اصلی \| درباره ما \| ارتباط با ما \| تبـلیـغات

رهبر معظم انقلاب اسلامی سال 1403 را سال «جهش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری کرد

تصویر منتخب

پیوندها

شهرداري هاي اقليم بزرگ کاشان

دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي کاشان

روستاهاي منطقه کاشان

صفحات ورزشي كاشان

صفحات اخبار اقليم بزرگ كاشان

مراکز ، دفاتر و کانونهاي غيردولتي کاشان

پایگاههای اطلاع رسانی

جستجوگرها

خبرگزاری های داخلی

دوستان پورتال خبري کاشان

مراکز ، دفاتر و ادارات دولتی کاشان

مشروح خبر

دوشنبه 31 خرداد 1395 - 48 : 12

نویسنده : محمد ملک آبادی

کد خبر : 17027

9934 بازدید

جشنهاي کهن آغاز تابستان و ديدار تولد خورشيد در چارتاقي نياسر

مراسم ديدار طلوع و تولدخورشيد در چارتاقي نياسر با حضور دوستداران باستان ستاره‌شناسي ايراني و همراهي خبرنگاران از سايتهاي مختلف خبري در بامداد يکم تير ماه ، در شهر نياسر برگزار مي شود

به گزارش پورتال خبري كاشان، به نقلا از روابط عمومي شهرداري نياسر، مراسم ديدار طلوع و تولد

خورشيد در چارتاقي نياسر با حضور دوستداران باستان ستاره‌شناسي ايراني و همراهي خبرنگاران از سايتهاي مختلف خبري در بامداد يکم تير ماه ، در شهر نياسر برگزار مي شود

خورشيد در حرکت ساليانه خود از ديد ناظر زميني ، در آغاز تابستان به بالاترين نقطه طلوع و غروب خود ميرسد که به اندازه 5/23 درجه از نقطه اعتدالين فاصله ميگيرد.

در اين هنگام خورشيد از بالاترين جايگاه طلوع خود در افق شمال خاوري بر ميدمد و در بالاترين جايگاه غروبگاهي خود در افق شمال باختري فرو ميرود .

حرکت روزانه خورشيد در آسمان نيز در اين هنگام به بالاترين خط سير خود باز ميرسد که بيش از ديگر روزهاي سال به قطب آسماني نزديک شده و در نتيجه بلندترين روز سال و کوتاهترين شب سال را پديد مي آورد .

در اين روز و در لحظه ظهر خورشيدي ، زاويه ميان خورشيد و افق جنوبي بيشتر از هر روز ديگر است و آفتاب در اين روز به کمال و اوج ساليانه خود دست

مي يابد.

اين هنگام براي مردمان باستان که دلبستگي فراواني به پديده هاي کيهاني داشته و چنين پديده هايي را در زندگي روزمره ، آئينها و باورداشتهاي خود دخالت ميداده اند : اهميت بسيار داشته است و آئينها و جشنهاي پرشماري را در اين هنگام بر پا مي داشته اند .

هر چند که امروزه بسياري از اين سنتهاي کهن به فراموشي سپرده شده است اما برخي از آنها علاوه بر ثبت در تاريخنامه ها و ديگر منابع مکتوب تا به امروز نيز در ميان مردمان باز مانده اند که به برخي از آنها اشاره مي‌شود.

نام ماه خرداد در اوستايي (هئوروتات )به معناي رسائي و کمال و پرگي که در (گات ها)ي زرتشت نيز به کار رفته است ، به احتمال از همين پديده برگرفته شده است .چرا که خورشيد درپايان اين ماه به کمال و اوج خود ميرسد و مسيرش طولاني تر و پايگاهش فرازمند تر مي‌شود.

ديگر اينکه آغاز تابستان در(گاهشماري گاهنباري)(کهنترين گاهشماري شناخته شده ايراني)آغاز سال نو نيز بوده است که اين شيوه آغاز سال هنوز تا اندازه اي در گاهشماري طبري باز مانده است.

در گاهشماري گاهنباري طول سال به 4 فصل و چهار نيم فصل بخش ميشده است که همچنان در تقويم زراعي روستائيان و کشاورزان ايراني برقرار و متداول است.

برخي از بازماندگان آئينهاي آغاز تابستان که ظاهراً بسيار فراوان بوده اند عبارتند از: جشنهاي اول تووستوني(تابستاني) که در فراهان ، اراک، محلات، و بسياري از نواحي ديگر ايران همراه با گردهمائي و مراسم آبپاشي در صحرا برگزار مي‌شود.

دوم جشن ناشناخته و فراموش شده اي به نام (جشن نيلوفر)در ششم تير ماه که ابو ريحان بيروني در کتاب گرانقدر آثار الباقيه از آن ياد کرده و ممکن است با شکوفا شدن گلهاي نيلوفر در آغاز تابستان در پيوند باشد. سوم آئين (پرسه) زرتشتيان در نخستين روز تيرماه که ظاهراً بازمانده آئين گراميداشت در گذشتگان در آغاز سال نوي گاهنباري است.

چهارم جشن (عيدماه ) در ميان مردمان سواد کوه و برخي ديگر از نواحي کوهستاني مازندران در بيست و نهم خردادماه که با آتش افروزي بربلنديها و سرود و شادي برگزار ميشود.

پنجم آئين(گوجه عروس) يا (گل عروس) در خراسان و افغانستان باختري و اهداي ميوه هاي نورسيده آرد و نبات به نوعروسان

اما از سوي ديگر لازمه تشخيص هنگام فرا رسيدن آغاز تابستان و انقلاب تابستاني در دوران باستان شاخصي براي اندازه گيري آن است . اين شاخصها همانا تقويمهاي آفتابي است که اين نگارنده در نوشتارهاي گوناگون به آنها اشاره کرده و يکي از آنها تقويمهاي آفتابي چارتاقي مانند و بويژه چارتاقي نياسر در غرب کاشان است.

در همه چارتاقي هاي ايران ، نسبت خاصي ميان پهناي پايه ها به طول هر ضلع آن وجود دارد که در نتيجه آن زاويه تشکيل شده ميان خط ديده هايي که از ميان پايه هاي داخلي بنا مي گذرد. با تغييرات ميل خورشيد در طول سال برابر است و مي توانسته اند با چنين ويژگي جالبي ، هنگام هاي مفروض ساليانه را تشخيص داده استخراج کنند.

در چارتاقي نياسر کاشان نيز سازوکاري انديشيده و ساخته شده است که چند هنگام ساليانه را بتوان با ديدار طلوع خورشيد از ميان روزنه هاي تشکيل شده در ميان اضلاع داخلي پايه هاي بنا تشخيص داد.

اين چارتاقي تنها نمونه سالم باقي مانده از ميان ده ها چارتاقي ايران است که پس از حدود دو هزار سال ، همچنين کاربري تقويمي و رصدي خود را تا به امروز حفظ کرده است و ميتوان از جمله در آغاز تابستان به مشاهده طلوع خورشيد از ميان روزنه ويژه آن پرداخت .

در بسياري از تقومهاي آفتابي ديگر که اين نگارنده آنها را معرفي کرده است اين امکان تنها با ديدار سايه هاي خورشيد بامدادي فرا دست مي آيد اما در چارتاقي نياسر علاوه بر سنجش دقيق زمان از طريق سايه هاي ايجاد شده در ميان پايه هاي چند گانه داخلي بنا که در حکم يک آفتاب سنج دقيق هستند ميتوان قرص خورشيد را نيز از روزنه ويژه اي که رو به سوي محل طلوع خورشيد در انقلاب تابستاني دارد ، تماشا کرد.

بر آمدن باشکوه خورشيد از اين روزنه ، علاوه بر اثبات انجام محاسبات نجومي در ساخت اين بنا ،ما را به ياد روزگاراني مياندازد که به گمان در چنين هنگامي آئينهاي ويژه در آنجا برگزار ميشده است گردهائيهايي که گويا با آئين نيايش زرواني که ريشه اي ژرف با خورشيد و پديده هاي کيهاني داشته در پيوند بوده است.

در نزديکي چارتاقي نياسر نمونه اي از يک ساعت آفتابي کهن نيز وجود داشته است که متاسفانه در ساليان اخير منهدم شده است اين ساعت همراه با چارتاقي مجموعه اي کامل از ابزارهاي زمان سنجي را فراهم کرده بوده اند.

امسال نيز همچون سالهاي گذشته ، مراسم ديدار تولد خورشيد انقلاب تابستاني در چارتاقي نياسر و پاسداشت آئينهاي کهن آغاز تابستاني با حضور دوستاران اختر باستان شناسي ايراني و ديگر علاقه مندان در بامداد روز سه شنبه اول تيرماه برگزار مي‌شود.

برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی پورتال خبری کاشان اینجا کلیک کنید.