محاسبات، طراحي و ساخت ساعت آفتابي افقي با قابليت نمايش ساعت رسمي ايران در روستاي استرک کاشان توسط آقاي صفايي، کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان انجام شد.به گزارش پورتال خبري كاشان،
روز گذشته سه شنبه پنجم اسفندماه سال جاري همزمان با روز بزرگداشت خواجه نصيرالدين
طوسي، ستاره شناس و فيلسوف بزرگ ايراني و روز مهندس، از ساعت آفتابي روستاي استرک
رونمايي شد.
آقاي صفايي کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان با
اشاره به اين كه امروزه در تمام دنيا، ساعتهاي آفتابي قديمي مايه افتخار جوامع است
گفت: گرچه با توسعه ساعتهاي ديجيتالي،
کاربرد ساعتهاي آفتابي کمرنگ شده است، اما نمادي از رشد فرهنگي هر منطقه به شمار مي
آيند.
وي افزود: سعي مي شود تا در مکانهاي عمومي
نمونه هايي از ساعتها را ساخته و اصول کارکرد آن احيا و آموزش داده شود، لذا در بسياري از نقاط دنيا ساعتهاي خورشيدي به نوعي
جاذبه گردشگري تبديل شده است كه اين ابزار سنتي نه تنها جنبه آموزشي و زيبايي
شناختي دارد، بلکه با نگاهي هوشمندانه، توجه انسان امروزي را به استفاده بيشتر از
انرژي خورشيدي جلب مي نمايد.
به گفته وي ، ساعتهاي آفتابي بر اساس نوع شاخص
و صفحه ساعت به چند دسته تقسيم مي شود كه اين ابزارها معمولا ساعت خورشيدي محلي را
نشان مي دهد و ساعت آفتاب روستاي استرک(Estark) کاشان نيز از نوع افقي
است.
کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان ياد آورشد: اين ساعت براي طول جغرافيايي 51 درجه و 14 دقيقه
و 22 ثانيه شرقي و عرض جغرافيايي 34 درجه و 1 دقيقه و 11 ثانيه شمالي طراحي شده
است كه اسکلت ساعت از جنس فولاد با صقحه اي از جنس فلز استيل بر روي مربعي به طول
ظلع يک متر
که خطوط و نوشته ها بر روي آن حکاکي شده است.
آقاي صفايي گفت: محاسبات آن به گونه اي انجام
گرفته است که بتواند ساعت رسمي ايران را نشان دهد ضمن اين كه ديگر کاربرد آن قابليت تعيين نيمروز يا همان
لحظه اذان ظهر به افق محل استقرار آن يعني پارک روستاي استرک است.
به گفته وي، قابليت نمايش تقويم بر اساس گاهشماري ايراني، بصورت منحني هايي بر روي صفحه
ساعت از ديگر کاربردهاي آن است كه جهت نماي قبله بر روي صفحه ساعت حک شده است.
وي با اشاره به اين كه ، تزئينات روي صفحه ساعت
از نقوش باستاني ايران يعني نقوش مفرغهاي لرستان و سازه هاي تخت جمشيد است ياد
آورشد: با توجه به اينکه فرش کاشان يکي
افتخارات منطقه است، در کناره ساعت از نقوش اسليمي برگرفته از فرش کاشان با فلز
برنج بصورت مشبک بهره گرفته شده و در حاشيه پايين صفحه نيز از تزئينات فولادي
فرفوژه استفاده شده است و صفحه راهنماي استفاده از ساعت با توضيحاتي درباره کارکرد
و جدول تعديل زمان درون قابي در بين تزئينات فولادي جاي گرفته است.
آقاي صفايي گفت : پيشنهاد اوليه ساخت ساعت
آفتابي در روستاهاي کاشان ابتدا از طرف آقاي فردوسي نژاد مدير فني بخشداري مرکزي
کاشان مطرح شد و پيگيري هاي ايشان و استقبال و حمايتهاي آقاي فلاح، دهيار استرک
موجب شد تا اين ابزار نجومي که زماني در اکثر روستاهاي ايران نمونه هاي ساده شده آن
بصورت شاخص نيمروز استفاده مي شده بار ديگر به يکي از روستاهاي اين کهن ديار باز
گردد.
وي ياد آورشد: کاشان با سابقه چند هزار ساله يکي
از قديمي ترين تمدنهاي جهان را در خود پرورده است كه قطعا در قديم نمونه هايي از ساعت آفتابي يا شاخص
اذان ظهر در اين شهر وجود داشته و حتي گفته مي شود يک شاخص اذان ظهر در مسجد بازار
کاشان وجود داشته است، ضمن اين كه در ميدان
سنگ کاشان و روبروي مسجد ميرعماد يکي از پيچيده ترين ابزارهاي مکانيکي قديمي،
ساخته محمد مخترع اصفهاني بوده که مايه تعجب اروپائيان بوده است.
کارشناس
رصدخانه دانشگاه کاشان ياد آورشد: امروزه ساعت آفتابي روستاي استرک، نخستين و تنها
ساعت آفتابي ساخته شده در شهرستان کاشان است كه اميد است بتوانيم با ساخت چنين نمادهاي علمي
فرهنگي، جايگاه فرهنگ غني ميهن را به نسل هاي آينده گوشزد نماييم.
لازم به توضيح است ، آقاي صفايي کارشناس
رصدخانه دانشگاه کاشان کليه مراحل محاسبه، طراحي و اجراي اين ساعت را در حدود سه
ماه انجام داده و تا پايان آبان 1393 ساخت آن تکميل نمود، ايشان
بيش از 16 سال است
که به مطالعه، طراحي و ساخت ابزارهاي نجوم قديم پرداخته است، انجام محاسبات و طراحي
کيت ساعت آفتابي با مختصات رصدخانه دانشگاه کاشان، محاسبات، طراحي و همکاري در
اجراي ساعت آفتابي دانشگاه پيام نور آران و بيدگل، محاسبات و طراحي ساعت آفتابي ميدان
جلفاي اصفهان و بالاخره محاسبات و طراحي ساعت آفتابي پارک ائل گلي تبريز بخشي از
فعاليتهاي اين دوستدار آسمان در جهت احياي دانش با سابقه نجوم ايران است.
.jpg&Width=56&Height=56&Interpolation=1&sharpen=1&sharpenvalue=130&Rotate=0)
