کوي مفتح ، نام محله اي است در شرق شهر کاشان .
اين محله ي ذوزنقه اي شکل به وسعت حدود 18 هکتار در فاصله 150 متري ميدان ولي عصر ( مدخل شهر ) قرار دارد .
کوي مفتح از غرب به جاده ي نوش آباد ، از شرق به ريل راه آهن ، از جنوب به ديوار کارخانه ي ريسندگي و بافندگي و از شمال به اراضي کشاورزي حاشيه ي جاده نوش آباد منتهي مي شود .
سنگ بناي اين محله را بنياد مسکن انقلاب اسلامي در ابتداي دهه ي 60 گذاشت ؛ اين بنياد ، زمين هاي کشاورزي حاشيه جاده ي نوش آباد را براي اسکان مهاجران و آوارگان جنگ تحميلي انتخاب و ساخت و ساز در آن را آغاز کرد .
در آن سالها به سبب علاقه ي شهروندان به ساخت و سازهاي جديد خارج از محلات قديمي و همچنين به دليل نبود طرح جامع شهري ، ساخت و سازهاي بدون ضابطه و مقررات شهرسازي ، در حاشيه ي شهر به ويژه در مبادي ورودي و خروجي کاشان آغاز شد از اين رو زمين هاي ارزان قيمت حاشيه مدخل شهر کاشان ، قشرهاي آسيب پذير و کم درآمد را از داخل اين شهر و همچنين روستاها و مناطق اطراف به سوي خود کشاند .
اين محله در ابتدا به سبب عبور کانال روباز فاضلاب صنعتي کارخانه ريسندگي و بافندگي به آب سياه معروف بود ولي طولي نکشيد که نام کوي مفتح بر اين محل نهاده و اين کانال فاضلاب هم سرپوشيده شد .
در اواسط دهه ي 60 ، بنياد شهيد نيز چندين واحد مسکوني براي خانواده هاي ايثارگران در اين محله بنا کرد .
همچنين شماري از همداني هاي آذري زبان که در شهر کاشان کار و پيشه اي داشتند ، به تدريج خانواده هاي خود را از همدان به کاشان کوچ و در اين محله اسکان دادند و ...
با اين حال به رغم ناهمگوني فرهنگي جمعيت ساکن در کوي مفتح ، خوشبختانه ساکنان آن که بيشتر قشرهاي زحمت کش و درستکار بودند به تدريج طي چند سال مأنوس و محبوب هم شدند به گونه اي که ميزان مشارکت و همبستگي اجتماعي اهالي کوي مفتح در سطح همسايگي و محلي مشهود و رضايتبخش است و عامل اصلي آن را مي توان به ايمان آنان و گردهماييشان در مسجد آن محله دانست .
ساکنان اين محله به رغم برخي محروميت ها ، سالهاست در کنار هم زندگي بي آلايشي را مي گذرانند و مشکلاتشان را در مسجد کوي مفتح مطرح و برطرف مي کنند .
اما در کنار خانوارهاي شريف و زحمت کشي که طي سه دهه در اين محل سکني گزيده اند ، شماري نيز که به غربتها معروفند سالهاست انتهاي کوي مفتح را براي سکونت انتخاب کرده اند .
آسیب ها و معضلات اجتماعی غربتها , هر از گاه نيروهاي انتظامي را به کوچه غربت ها مي کشاند .
غربتي ها گرچه گاه با خود نزاعهاي خانوادگي و فاميلي دارند اما به دليل الگوهاي رفتاري ، اقتصادي ، فرهنگي و اجتماعي مشترک ، همبستگي زيادي با هم دارند و در مقابل عوامل تهديد کننده و نيروي هاي کنترل رسمي و حتي حق خواهي ساکنان ديگر اين محله مقاومت مي کنند .
مشکلات غربت ها ، سالهاست گریبانگیر اهالي کوي مفتح است به گونه اي که استشهادهاي محلي براي حل این مسائل و مشکلات ، تاکنون نتيجه نداده است .
اما براي اولين بار در سي و سه سال گذشته ، فرماندار ، شهردار ، رئيس شوراي شهر ، دادستان و فرمانده نيروي انتظامي کاشان27 آذر پارسال به مناسبت سالروز شهادت شهيد مفتح به اتفاق هم به کوي شهيد مفتح رفتند تا از نزديک درددل اهالي اين محله را گوش کنند .
فرماندار کاشان در اين بازديد ، مشکلات کوی مفتح را یکی از چالشهای اجتماعی شهر کاشان عنوان کرد و گفت : با توجه به ناخرسندي نماینده ولی فقیه و امام جمعه کاشان از اين موضوع ، تصمیم بر حل ریشه ای معضل اين محله گرفته ایم .
صدرائيه افزود : هرچند اقدامات قانونی اعمال شده دادستاني و نیروی انتظامی شهرستان کاشان در ماههای گذشته در کوي مفتح مطلوب بوده ولی با توجه به مهاجرت افراد بزهکار از شهرهای دیگر کشور به این محله ، باید در مرحله اول از ساخت و سازهاي غيرمجاز در کوي مفتح جلوگیری کنیم .
وي با بيان اين که حکم تخريب 40 واحد مسکوني اين محله در كميسيون ماده 100 شهرداري صادر شده ولي تاكنون اجرا نشده است گفت : كميسيون ماده 100 شهرداري بايد اين احکام را اجرا کند و شهرداري هم نبايد نگران اجراي اين احكام باشد و مطمئن باشد مجموعه مديريتي اين شهرستان اعم از فرماندار ، دادستان و نيروي انتظامي از شهرداري براي اجراي اين احکام حمايت مي کنند .
صدرائيه به ساكنان كوي مفتح اطمينان داد با استفاده از ابزار قانون ، پيگيري هاي مستمر خود را براي رسيدگي و حل و فصل معضلات و مشكلات فرهنگي و مفاسد اجتماعي اين منطقه ادامه خواهد داد .
فرماندار کاشان چند روز پیش نیز در اردیبهشت 94 به همراه جانشین فرمانده انتظامی استان اصفهان، رئیس پلیس آگاهی اصفهان و فرماندهان نیروی انتظامی استان و شهرستان از کوی شهید مفتح بازدید و ضمن دیدار و گفتگو با اهالی کوی، مشکلات و مطالبات مردم را از نزدیک پیگیری کردند.
پس از اين بازدید جلسه ای به منظور بررسی راهکارهای رفع مشکلات اجتماعی امنیتی این منطقه در فرمانداری کاشان برگزار شد.
معاون استاندار و فرماندار کاشان در این جلسه گفت: چالش های فرهنگی و اجتماعی اگر مورد توجه قرار نگیرد به مشکلات امنیتی و انتظامی تبدیل می شود و این باعث می شود امنیت مورد تهدید قرار گیرد.
مهندس ابوالفضل صدرائیه افزود: کاشان شهر صنعتی است که مردم با کمترین تسهیلات دولتی و بر بستری از امنیت سرمایه گذاری های کلان صنعتی انجام داده اند و به واسطه آن بیش از 60 هزار نفر کارگر را به کار گرفته و بیش از 70 درصد مردم این شهرستان را پوشش می دهد.
وی تصریح کرد: امنیت بستر توسعه است و از این جهت برای فرمانداری کاشان مهم است که ضمن حفظ امنیت شهرستان، ضریب امنیت اجتماعی ارتقا یابد.
وی در خصوص مشکلات و چالش های کوی مفتح کاشان یادآور شد: این منطقه در زمان های گذشته در حاشیه شهر واقع شده و به جهت زندگی ارزان، پذیرای مهاجرین از سایر شهرها شده ولی اکنون بخشی از شهر می باشد توجه جدی در حوزه اجتماعی و امنیتی را طلب می کند.
فرماندار تأکید کرد: بی توجهی به وضعیت اجتماعی این منطقه باعث خواهد شد تا در آینده هزینه گزافی به منطقه تحمیل گردد و هرچه زودتر می بایست برای آن تدبیر شود.
وی تصریح کرد: کوی مفتح نیازمند یک طرح ویژه و نگاه تخصصی است تا مشکلات موجود مرتفع گردد.
جانشین فرماندهی انتظامی استان اصفهان نیز در این جلسه گفت: مطالبه مردم در خصوص امنیت مطالبه اساسی از حاکمیت است و لازم است به آن پاسخگویی مناسبی داشته باشیم.
سرهنگ حسین زاده تصریح کرد: احساس امنیت غالب بر امنیت واقعی است و به نظر می رسد که موضوع کوی مفتح هم از لحاظ احساس امنیت و هم به لحاظ امنیت واقعی نیازمند توجه بیشتر است.
وی تأکید کرد: نیروی انتظامی مجموعه طرح های خود را در خصوص اصلاح وضعیت منطقه کوی مفتح در اختیار فرمانداری کاشان خواهد گذاشت تا در کم ترین زمان ممکن با نظر فرمانداری عملیاتی گردد.
آن طور که پيداست فرمانداري و شهرداري با کمک قوه قضاییه و نیروی انتظامی بنا دارند تجربه شهرداري و نيروي انتظامي تهران در محله غربتي هاي خاک سفيد را در کوچه غربتي هاي کوي مفتح اجرا کنند ؛ هر چند که وسعت و جمعيت محله غربتي هاي خاک سفيد تهران با کوچه غربتي هاي کوي مفتح قابل مقايسه نيست .
خاک سفید تهران منطقه ای بود که بيشتر ساکنان تهران آن را می شناختند و دلیل اصلی آن وجود محله غربت در دل خاک سفید بود و اين محله یکی از محلات نا بهنجار شهر تهران به شمار می آمد .
ساخت و ساز در خاک سفید نيز از اواخر دهه 50 و اوایل دهه 60 پس از اعلام نظر آیت الله خسروشاهی مبنی بر این که زمین مال خداست و هرکس آن را آباد کند صاحب آن است ، آغاز شد .
اولین ساکنان منطقه خاک سفيد ، غربتی ها بودند که اندک اندک، هم کیشان ، هم ترازان و خویشاوندان خویش را به گرد خود جمع کردند .
خاک سفید در دهه 60 با هجوم مهاجران از شهرستان ها و ساخت و سازهای غیرمجاز و بی برنامه شکل گرفت و از بدو شکل گیری به دلایلی هم چون سطح پایین سواد، سطح پایین درآمد ساکنان ، شکل نامنظم کوچه ها و معابر ، وجود برخی انحرافات اجتماعی ( به سبب وجود محله غربت در دل این محله ) ، وابستگی های قومی و خویشاوندی و ... به یکی از مناطق حاشیه نشین شهر تهران تبدیل و در طول سالیان دراز از امکانات مناسب خدمات شهری محروم بود .
وجود انواع انحرافات اجتماعی در محله غربت خاک سفيد از جمله خرید و فروش انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی، سرقت، زورگیری، روسپیگری، نزاع و درگیری و... باعث نارضایتی شدید ساکنان خاک سفید شده بود ، زیرا همه ، منطقه خاک سفید را با انحرافات موجود در محله غربت می شناختند و این اتهامات باعث رنجش سایر ساکنان منطقه خاک سفید شده بود .
به همین دلیل و برخی دلایل امنیتی دیگر ، نیروی انتظامی در 6 اسفند 1379 به پاکسازی محله ي غربت و سپس تخریب همه واحدهای مسکونی آن اقدام کرد .
پس از آن شهرداری منطقه چهار تهران اقدام به ساخت مجموعه ورزشی در محله ي خاک سفید کرد و بعد از آن نام محله خاک سفید به محله گلشن تغییر یافت تا خاطره همه ناهنجاری ها، انحرافات و اتهاماتی که به خاک سفید نسبت می دادند پس از تخریب محله ي غربت از اذهان پاک شود .
با اين حال تصور مي شد 14 سال پيش همزمان با تخريب محله غربتي هاي خاک سفيد تمام آنها از اين محله كوچ كرده باشند اما گويا نه تنها چنين اتفاقي نيفتاده بلكه پراكندگي شان در سطح محله ، بر معضلات گذشته افزوده است.
هر چند كه بعد از تخريب محله ي غربت ، تعداد زيادي از ساکنان اين محله به مناطق ديگري همچون شهرستان بومهن در شرق شهر تهران يا شهركهاي اطراف پارك چيتگر در غرب شهر تهران مهاجرت کردند ، اما تعدادي نيز در كوچه هاي اطراف منطقه ي خاك سفيد پراکنده اند و همچنان به فعاليت هاي انحرافي خود بخصوص خريد و فروش مواد مخدر ادامه مي دهند .
فرماندار ، شهردار ، دادستان و شوراي شهر کاشان هم قبل از اجرای قوانین , ابتدا بايد محلي را براي اسکان موقت غربت ها در نظر بگيرند يا در هماهنگي با مسئولان زادگاه اصلي غربتي ها ، مکاني را براي اسکان آنان در شهر خودشان تعيين کنند و به گونه اي عمل نکنند که غربتي ها وقتي از اين محله رانده شدند به محله ديگري از کاشان سرازير شوند .
ثانيا با توجه به اين که در ماههای اخير ، قوه قضاييه ، قاطعانه ، حکم تخريب و قلع و قمع ساخت و سازهاي غيرمجاز در برخي ييلاقات و اراضي ملي کشور را اجرا مي کند ، شهرداري کاشان نيز در اين فرصت مناسب ، بدون واهمه و با قاطعيت و همراهي قوه ي قضاييه و نيروي انتظامي عزم خود را براي اعمال قوانین و مقررات ساخت و ساز در کوي مفتح جزم کند تا انشاالله پس از آن محروميت هاي ديگر اين محله به تدريج با کمک شهرداري و ساکنان اين محله برطرف شود .
|