به گزارش پورتال خبري كاشان و به نقل از روابط عمومي دانشگاه کاشان، عضو هيئت علمي دانشکده شيمي دانشگاه کاشان گفت: در اين طرح، در کنار نانوحسگر مورد استفاده، جهت رفع مشکلات توصيف نتايج آزمايشگاهي، بهره‌گيري از روشي آماري پيشنهاد شده است.

 

سيد مهدي قريشي، کاهش هزينه، افزايش سرعت و عدم نياز به استفاده از حلال‌هاي آلي در آزمون‌ها، را از مزاياي روش پيشنهادي ذکر کرد و افزود: اندازه‌گيري داروها نقش مهمي در کنترل کيفيت دارو ايفا کرده و تاثير زيادي بر سلامت عمومي ايجاد مي‌کندو بنابراين انتخاب يک روش ساده، حساس و سريع جهت اندازه‌گيري اين ترکيبات از اهميت زيادي برخوردار است.

 

وي اظهار داشت: در اين کار تحقيقاتي از توانايي روش‌هاي آماري در جداسازي پيک‌هاي الکتروشيميايي همپوشاني شده‌ي دو داروي مهم زيستي، شامل سولفامتي‌زول و سولفاپيريدين، استفاده شده است.

 

وي با بيان اينکه، اندازه‌گيري دو داروي سولفامتي‌زول و سولفاپيريدين، به‌دليل همپوشاني شديد پيک‌هاي الکتروشيميايي آن‌ها، تنها با استفاده از روش‌هاي متدوال امکان‌پذير نيست افزود: بنابراين، در اين پژوهش از تلفيق روش‌هاي آماري همراه با روش‌هاي الکتروشيميايي استفاده شده است.

 

وي خاطر نشان کرد:هم‌چنين به‌منظور افزايش حساسيت پاسخ‌ها، اين اندازه‌گيري در سطح الکترود خمير کربن اصلاح شده با نانولوله‌هاي کربني چند ديواره انجام شده است.

 

قريشي تصريح کرد: با توجه به جايگزيني استفاده از روش‌هاي آزمايشگاهي جداسازي با روش‌هاي آماري کمومتريکس، علاوه بر افزايش حساسيت و بهبود حد تشخيص اندازه‌گيري در مقياس نانومولار، محاسني همانند کاهش هزينه، افزايش سرعت، عدم استفاده از حلال‌هاي آلي و در نتيجه کاهش آلودگي نيز حاصل شده است.

 

وي با بيان اينکه کمومتريکس علمي است که با استفاده از آمار و رياضيات، به طور موثر جهت حل مشکلات و توصيف نتايج آزمايشگاهي در علوم مختلف به کار مي‌رود افزود: از جمله اين کاربردها مي‌توان به حل مشکلات مربوط به بهينه‌سازي روش‌هاي تجزيه و اندازه‌گيري ترکيب‌هايي با پيک‌هاي به شدت همپوشاني کننده اشاره نمود.

 

عضو هيات علمي دانشکده شيمي دانشگاه کاشان، با اشاره به اينکه از طرفي اصلاح الکترود خمير کربن با نانولوله‌هاي کربني چندديواره، موجب افزايش سطح مؤثر الکترود و در نتيجه تسهيل روند اکسايش دو داروي سولفامتي‌زول و سولفاپيريدين مي‌شود گفت: اين امر افزايش قدرت جريان‌دهي گونه‌ها را به دنبال داشته و نهايتا منجر به افزايش حساسيت اندازه‌گيري و در نتيجه بهبود حد تشخيص در مقياس نانومولار در سطح نانوحسگر، گرديده است، به‌عبارت ديگر با استفاده از الکترود اصلاح شده‌ي نانوساختار، اندازه‌گيري مقادير بسيار کم اين دو داروي مهم زيستي امکان‌پذير شده است.

 

به گفته قريشي روند آماده‌سازي و انجام آزمون‌ها به اين ترتيب بود که در ابتدا نانوحسگر خمير کربن اصلاح شده با نانولوله‌هاي کربني چندديواره ساخته شد.

 

وي خاطر نشان کرد: مطالعات مربوط به اصلاح سطح الکترودها با استفاده از روش‌هاي ميکروسکوپ الکتروني روبشي (SEM) و ولتامتري چرخه‌اي(CV) انجام گرفت و سپس از طراحي آزمايش مرکب مرکزي (CCRD) و روش سطح پاسخ (RSM) به منظور بهينه‌سازي همزمان عوامل موثر بر پاسخ الکتروشيميايي داروها استفاده شده است.

 

وي با بيان اينکه پس از آن رفتار الکتروشيميايي داروها در سطح الکترود به کمک آزمون‌هاي مختلف مطالعه شده است افزود: همچنين توانايي روش تفکيک منحني چندمتغيره- حداقل مربعات تناوبي، در اندازه‌گيري همزمان ترکيب‌هايي با پيک‌هايي با همپوشاني شديد، بررسي شد و در نهايت توانايي روش‌هاي پيشنهادي در اندازه‌گيري داروها در نمونه‌هاي حقيقي، شامل نمونه‌هاي سرم خون و ادرار انسان، مطالعه شد.

 

قريشي در انتها با اشاره به نتايج رضايت‌بخش اين کار تحقيقاتي در نمونه‌هاي حقيقي، ابراز اميدواري کرد که امکان تجاري شدن اين کار وجود دارد.

 

عضو هيات علمي دانشگاه کاشان افزود: از اين‌رو، توسعه‌ي اين روش در سطحي بالاتر از مقياس آزمايشگاهي، جزء برنامه‌هاي آينده اين گروه تحقيقاتي است.

 

اين طرح تحقيقاتي که حاصل پايان نامه دکتر اسماء خوبي دانش آموخته دکتراي شيمي تجزيه دانشگاه کاشان مي باشد، دکتر سيد مهدي قريشي استاد راهنما، دکتر محسن بهپور استاد مشاور و دکتر سعيد معصوم استاد مشاور در قسمت هاي آماري اين تحقيق را برعهده داشتند.

 

نتايج اين مطالعات که محصول همکاري سيد مهدي قريشي، محسن بهپور، سعيد معصوم- اعضاي هيئت علمي دانشگاه کاشان- و اسما خوبي- فارغ‌التحصيل دکتري شيمي تجزيه از همين دانشگاه است، در مجله Electrochemica Acta (جلد 130، شماره 1، ماه ژوئن، سال 2014، صفحات 271 تا 278) انتشار يافته است.